Bazı şikayetler oluşmaya başlayınca yumurtalıkların yavaş yavaş çalışmasının azaldığını ve menopoz sürecine girildiğini anlayabiliriz;
- Sıcak basmaları (vücudun üst kısmında ani gelen ateşlenme hissi)
- Gece terleme ve üşüme atakları
- Vajinal kuruluk ve cinsel ilişki esnasında ağrı
- Sık idrara çıkma
- Gece uykusuzluğu
- Duygusal değişiklikler
- Cilt, göz ve ağız kuruluğu
- Menopoza geçiş aşamasında ise daha farklı şikayetler oluşabilmektedir;
- Meme hassasiyeti
- Adet öncesi gerginlik şikayetlerinde artış
- Adet düzensizliği ve sıklığının azalması
- Baş ağrısı
- Kas ve eklem ağrıları
- Cinsel istekte değişiklikler
- Konsantrasyon kaybı
- Kilo alımı
- Saç dökülmesi ve incelmesi
TEDAVİ:
Bazı durumlarda tedavi gerektirecek şikayetler oluşmazken bazı durumlarda ciddi şikayetler oluşmakta ve çeşitli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Eğer bu şikayetler yaşamı etkileyecek düzeyde olursa mutlaka rahatlatıcı tedavi yöntemler denenmelidir. Menopozda temel tedavi yöntemleri; hormonal ve hormonal olmayan tedavi seçenekleri olarak ikiye ayrılmaktadır.
Hormonal tedavi:
Menopoz sürecinde yumurtalıkların çalışması azaldığı için östrojen ve progesteron üretimi azalmaktadır. Bundan dolayı şikayetler oluşursa bunların dışardan desteği gerekebilmektedir. İki temel hormonal tedavi yöntemi bulunmaktadır. Östrojen tedavisinde düşük dozda hap veya cilde yapıştırma şeklinde kullanılmaktadır. Krem, vajinal halka, jel veya sprey şeklinde de kullanılabilir. Bu yöntem sadece cerrahi olarak rahmin alındığı durumlarda kullanılmalıdır. Rahim alınmamışsa tek başına östrojen uzun süreli kullanılmamalıdır. Kombine tedavi denilen östrojen ve progesteronun birlikte kullanıldığı hormonal tedaviler doğal menopozda veya cerrahi le rahmin alınmadığı durumlarda kullanılmaktadır.
Hormon tedavisinin fayda sağladığı durumlar;
- Sıcak basmaları ve gece terlemeleri
- Vajinal kuruluk
- Duygu durum değişiklikleri
- Saç dökülmesi.
- Hormon tedavisi ile görülebilecek bazı yan etkiler bulunmaktadır. Bunlar;
- Uzun süreli yüksek doz östrojen alımı ile rahim kanser görülme riski
- Safra taşı oluşumu
- Emboli oluşumu
- Derin ven trombozu
- Pulmoner emboli
- İnme.
Eğer menopozun ilk 10 yılında ilaç başlanırsa riskler daha az görülmektedir. Bu süreden sonra kullanımda kalp damar hastalık riskleri artmaktadır. Ateş basması ve terleme şikayetleri ile kalp damar hastalıkları arasında ilişki bulunmaktadır. Bundan dolayı bu şikayetler varsa hormon tedavisi ile şikayetler giderilmeye çalışılmalıdır. Hormonal tedavinin başlanıp başlanmayacağına karşılıklı konuşarak ve risk değerlendirmesi yapılarak karar verilmelidir.
Hormonal Olmayan Tedavi:
Her ne kadar hormonal tedavi etkili ve güvenilir bir yöntemken bazı durumlarda kadınlar hormonal tedavi için uygun olmamaktadır. Hormonal olmayan yöntemler diyet ve yaşam şartlarındaki değişiklikleri içermektedir. Hormon kullanmasına engel tıbbi hastalıkları veya meme kanser öyküsü olan hastalar için uygun yöntemlerdir. Bu yöntemler;
Diyet düzeninde değişiklikler
Sıcak basmasında artmaya neden olan koşulların iyileştirilmesi
Egzersiz
Destek gruplarına dahil olarak eğitim almak
Hazırlanmış tıbbi ürünler
Diyet; bazı durumlarda diyet alışkanlıklarında yapılan değişiklikler ile şikayetler azalmaktadır. Örneğin kafein tüketimi ve acı gıdaların tüketimin azaltılması sıcak basma şikayetlerini azaltacaktır. Diyete bitkisel östrojenlerin katılması ile şikayetlerin azaldığı gösterilmiştir. Bitkisel östrojen içeren gıdalar;
- Soya fasulyesi
- Nohut
- Mercimek
- Keten tohumu
- Tahıl
- Fasulye
- Meyve
- Sebzeler
Sıcak Basmasını Azaltan Durumlar;
Kilo, yatılan ortamın rahatlığı, kıyafetlerin uygun seçilmesi, sigara kullanımının kesilmesi ile ateş basması ve terleme şikayetleri daha az olacaktır.
Egzersiz;
Çalışma temposu her ne kadar şikayetleri arttırsa da düzenli yapılan eksersizlerle sıcak basma şikayetlerinin azaldığı gösterilmiştir. Aynı şeklide gece uykusuzluğuna da iyi gelmektedir. Yoga ve aerobik gibi sakinleştirici etkisi olan sporların da bu şikayetlere olumlu etkisi vardır.
Destek Gruplarına Üye Olmak;
Aynı şikayetlere sahip kadınların karşılıklı konuşması ve nelerin rahatlatıp nelerin şikayetleri arttırdığının tartışılması fayda sağlamaktadır ve kafadaki soru işaretlerine yanıt bulabilmektedirler.
Tıbbi ilaç Tedavileri;
Östrojen içeren, krem, jel ve haplar, doğum kontrol hapları ve antidepresanlar menopozdaki kişilerin duygu durum değişiklikleri ve sıcak basmaları gibi şikayetlerine fayda sağlamaktadır. Vajinal kuruluk için vajinal uygulanan östrojen içeren kremler şikayetlerin azalmasına neden olmaktadır. Gabapentin denilen epileptik nöbetler için kullanılan ilaçların aynı zamanda sıcak basmalarında da etkili olduğu gösterilmiştir.
